Kilimy
Kilim (kelim, pers. gilim) jest określeniem popularnego perskiego wyrobu tkackiego, jak również nazwą techniki stosowanej przy jego produkcji. Perskie kilimy są wytwarzane głównie przez koczowników w formie dywanów, toreb i zasłon używanych w namiotach. Najbardziej znanymi kilimami perskimi są kilimy Sumak, Senneh, Fars oraz Kaszkaj. Kilimy są tkane w wielu innych regionach dlatego na rynku, poza perskimi, można trafić na kilimy afgańskie, tureckie i mołdawskie. Przykładowe kilimy afgańskie to Galmuri, Maimane, Maliki i Golbarjasta. Obszar graniczny między Afganistanem i Iranem jest ojczyzną koczowniczego ludu Beludżów (Beluch), którzy również tkają kilimy, zazwyczaj w ciemniejszych kolorach. Niektóre z kilimów zawierają elementy tkane (z węzłami tkackimi), na przykład kilim Golbarjasta z Afganistanu, które tworzą zachwycający, wypiętrzony obszar na dywanie (patrz zdjęcie po prawej).
Dywany te występują w różnych wzorach i kolorach. Stosowane są najczęściej wzory prostokątne lub kwiatowe, związane z zastosowaną techniką tkacką. Obecnie obserwujemy wysoki popyt na kilimy, gdyż pasują one idealnie do stylowych, minimalistycznych wnętrz. Wielu ludzi decyduje się powiesić swój kilim na ścianie zamiast obrazu, by stworzyć orientalną atmosferę w domu. Wielką zaletą kilimów jest to, że wiele z nich jest dwustronnych i mogą zostać odwrócone na drugą stronę, jeśli się przybrudzą, co dodatkowo wydłuża ich okres użytkowania.
Kilimy mołdawskie łatwo rozpoznać po szczególnych wzorach różanych charakteryzujących te dywany. Nazywane też czasem kilimami różanymi, mają nieco ciemniejsze barwy, a róże są w kolorze czerwonym bądź różowym z zielonymi elementami na liściach. W Turcji tradycja tkania kilimów ma również bardzo głębokie korzenie i są one współcześnie sprzedawane pod wieloma różnymi nazwami, takimi jak Kars, Van, Balkan, Malatya i Sakröy.
Powierzchnia kilimu składa się z nici wątku, które owijane wokół siebie tworzą wzór dywanu, z charakterystycznymi, niewielkimi szczelinkami. Dzięki zastosowaniu tej techniki powstają tradycyjne schodkowe wzory, a kilim wygląda tak samo z obydwu stron. Zazwyczaj końcówki przędzy są schowane, ale niektóre kilimy wytwarza się w taki sposób, że włókna zwisają swobodnie na spodzie dywanu, na przykład kilim Sumakh (zobacz zdjęcie obok).Przy wytwarzaniu kilimów stosowane są wyłącznie naturalne materiały, takie jak wełna, czasem wzbogacana dodatkiem jedwabiu w przypadku nieco bardziej wyszukanych kilimów. Farby stosowane do barwienia przędzy są pochodzenia roślinnego i mineralnego, co daje w efekcie piękne, naturalne odcienie barw dywanów. Taki dobór materiałów daje kilimom wyjątkową trwałość, a na rynku można znaleźć kilimy - antyki w bardzo dobrym stanie.
Przykłady kilimów afgańskich:
Przykłady kilimów tureckich:
Kilim typu Patchwork
Kilimy typu Patchwork są ręcznie tkanymi dywanami tworzonymi przez łączenie nowych i starych kilimów, toreb jeździeckich i kawałków nomadzkich namiotów, które cięte są na na mniejsze kawałki, a następnie zszywane razem w nowe, ekscytujące i unikalne wzory i rozmiary, nadające się zarówno do nowoczesnych mieszkań, jak i do klasycznie urządzonych domów.Dywany te wytwarzane są przeważnie przez nomadów (koczowników) z Iranu, ale występują również tureckie wersje tych wyśmienitych dywanów. Kolory zszywanych kawałków są starannie dobierane i po zszyciu łączą się z sobą w niezwykle harmonijny sposób. Dywany te, wykonane z naturalnych materiałów, mają wiele zastosowań: można je położyć na podłogę, użyć jako narzutę na łóżko bądź jako koc piknikowy, jak również zawiesić na ścianę, co dotyczy wszystkich rodzajów kilimów. Przykłady kilimów typu Patchwork: