Dywany - od J do Ł

Jaipur (dywany), Dywany dźaipur, wytwarzane w okręgu Jaipur w Indiach. Jarkend (dywany), od nazwy miasta Jarkend (Yarkant, Yarkand) w Chinach, ręcznie tkane dywany z rejonu miasta Sinciang (Xinjiang) w północno-zachodnich Chinach. Jazd (dywany), zob. Yazd. Jedwab, jedwab naturalny, włókna tekstylne pochodzące z kokonów jedwabnika. → Przeczytaj więcej na temat jedwabiu tutaj! Jerewań (dywany), inna nazwa dywanów Erywań, ręcznie tkanych w mieście Erywań w Armenii. Bardziej poszukiwane są starsze dywany tego typu. We współczesnej produkcji stosuje się wzory zapożyczane ze wszystkich regionów Kaukazu. Jomut (dywany), inna nazwa dywanów Yomut. Joraghan (dywany), dywany Dżoragan, ręcznie tkane dywany pochodzące z dzielnicy miasta Hamadan o tej nazwie.

Jozan (dywany), dywany Dżozan, Josan, wytwarzane w wiosce Jozan w Iranie. Są to wysokiej jakości dywany inspirowane dywanami Saruk z początków XX wieku. Wzory są bardziej subtelne, z ceremonialnie nakreślonymi wzorami waz lub medalionów, z lub bez motywów narożnych. Dywany nazywane są również Dżozan-Saruk (Josan-Sarough) lub Malajer-Saruk (Malayer-Sarough) i ich jakość jest porównywalna z dywanami Saruk i Malajer.

Jufti (węzeł), węzeł stosowany w dywanach, gdzie turecki lub perski węzeł jest prowadzony między nie dwiema, ale pomiędzy czterema nićmi osnowy. W ten sposób tkanie dywanu postępuje szybciej, ale dywan taki jest znacznie mniej trwały. → Przeczytaj więcej o węźle Jufti tutaj!

Juta, Corchorus, rodzaj roślin z rodziny ślazowatych obejmujący około 40 gatunków ziół. Wytwarzane z nich nici były kiedyś stosowane w osnowie dywanów indyjskich, nie dawały jednak pożądanej trwałości, gdyż są twarde i delikatne. Kaba-Karaman (dywany), dywany tkane w mieście Karaman w okręgu Konya w Turcji. Dywany te, tkane zazwyczaj dosyć grubo, mają wzory kaukaskie. Kabistan, bardziej ekskluzywna nazwa handlowa dywanów Shirvan określonego rozmiaru (kellei). Kair, Kairskie dywany, dawne, ręcznie tkane dywany z Kairu, Egipt. Były wytwarzane między XVI a XVIII wiekiem i miały czyste, perskie wzory, takie jak palmety, arabeski i medaliony.→ Przeczytaj więcej o dywanach egipskich tutaj!Kaiseri (dywany), inna nazwa dywanów Kayseri.

Karabach (dywany), dywany Karabagh, ręcznie tkane dywany z południowego Kaukazu. Dywany te mają zazwyczaj wzory geometryczne, ale także stylizowane motywy roślinne pochodzące z Iranu, w tym róże i inne kwiaty z wpływami francuskimi. Karaczi (dywany), ręcznie tkane dywany pochodzące z Karaczi w Pakistanie i w okolicach. Karaczop (dywany), ręcznie tkane dywany z Kaukazu, zob. dywany Kazak. Karadak (dywany), ręcznie tkane chodniki dywanowe pochodzące z Karabachu, leżącego u stóp Kaukazu. Karadża (dywany), inna nazwa dywanów Karadże.

Karadże (dywany), dywany Karadża, Karaja, ręcznie tkane dywany z okolic wyspy Karadże w północno-zachodnim Iranie. Środkowa część dywanu jest bogato ozdobiona kilkoma geometrycznymi medalionami z dominującymi kolorami czerwonym i niebieskim. Dywany te są tkane techniką Hamadan, z pojedynczą nitką wątku. Najpopularniejsze są małe rozmiary (dozar i mniejsze) oraz chodniki. Karageus (dywany), dywany Karagheus, ręcznie tkane dywany z rejonu Hamadan w Iranie. Dywany są często wysokiej jakości, z geometrycznymi medalionami przypominającymi dywany Feraghan.Karistan (dywany), rodzaj ręcznie tkanego dywanu z Rumunii. Kaszan (dywany), dywany Keshan, ręcznie tkane dywany z irańskiego miasta Kaszan i jego okolic. → Przeczytaj więcej o dywanach Kaszan tutaj!

Kaszgar (dywany),ręcznie tkane dywany z miasta Kaszgar (Xinjiang) w Turkiestanie Wschodnim (zachodnie Chiny).Kaszkaj (dywany),zwane również Qashqai, Gaschgai, Gashghai, Kashgai. Ręcznie tkane dywany z prowincjiFarsw południowym Iranie.→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Kaszkaj tutaj!

Kaszkuli, Gashgüli, Kashkooli, określenie stosowane do dywanów Gabbeh i Kaszkaj, odnoszące się do dywanów z krótszym włosiem i o wyższej gęstości tkania.Kaszmar (dywany), ręcznie tkane dywany z regionu Kaszmar we wschodnim Iranie. Kaszmir (dywany), ręcznie tkane dywany na obszarze Kaszmiru w Indiach i Pakistanie. Dywany te były wytwarzane już w XV wieku. Współczesną produkcję cechuje wysoka gęstość tkania i dobra jakość stosowanej wełny, lecz niestety, stosowane w nich nagminnie plagiaty wzorów czynią dywany te mniej interesującymi z artystycznego punktu widzenia.

Kaukaskie dywany, ręcznie tkane dywany pochodzące z południa, wschodu i północy Kaukazu.→ Przeczytaj więcej o dywanach kaukaskich tutaj! Kayseri (dywany), ręcznie tkane dywany z miasta Kayseri w środkowej Turcji. Ich rozmiary są zazwyczaj mniejsze (wytwarza się również dywany saff). Wzory często zawierają perski motyw niszy modlitewnej z subtelną gamą kolorów i beżowym tłem. Poza znaczną produkcją dywanów wełnianych, występują tu dywany jedwabne różnej jakości, często spotykane są również dywany z merceryzowanej bawełny. → Przeczytaj więcej o dywanach tureckich tutaj! Kazak (dywany), Kazach, Kasak, ręcznie tkane dywany pochodzące z południowo-zachodniego Kaukazu. Nazwa ta pochodzi od nazwy wioski Kazak, gdzie były wytwarzane przed rokiem 1925. Są one jednymi z najbardziej znanych i cenionych dywanów kaukaskich. Charakteryzuje je długie włosie i nawet do ośmiu nici wątku pomiędzy rzędami węzłów. Włosie jest stosunkowo mało zwarte, ale wykonane jest z wełny wysokiej jakości, co czyni dywany bardzo trwałymi. Najpopularniejszym rozmiarem jest dozar (ok. 200x120 cm). Dywany te są często stosunkowo szerokie w porównaniu do ich długości. Ich barwy są intensywne, a wzory duże i wyraźne. Kazakja, określenie mniejszych dywanów Kazak.

Kelardaszt (dywany), dywany wytwarzane we wiosce Kelardaszt (Kelardasht) w północnym Iranie.→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Kelardaszt tutaj! Kellegi, określenie dywanów, które są układane na krzyż w grupę dywanów, co jest typową dekoracją irańskiego pokoju. Kellegi dało również nazwę określeniu rozmiaru dywanu kellei. Kelley, kellei, określenie rozmiaru ręcznie tkanego dywanu, którego długość jest niezwykle długa (300-400 cm) w porównaniu z jego szerokością, która z kolei wynosi nie mniej niż 120 cm. Kemere (dywany), ręcznie tkane, mocne dywany pochodzące z regionu Irak-Adżemi w Iranie. Kenaréh, określenie rozmiaru dywanów orientalnych, chodników z maksymalną szerokością do ok. 120 cm.Kerman (dywany), dywany Kirman, ręcznie tkane dywany z miasta Kerman w południowo-wschodnim Iranie.→ Przeczytaj więcej o dywanach Kerman tutaj! Kerman-Afshar (dywany), ręcznie tkane dywany z południowo-wschodniego Iranu.→ Przeczytaj więcej o dywanach Afszar tutaj! Kerman-Lawar (dywany), dywany Kerman-Rawer, ręcznie tkane dywany z miasta Rawar, na północ od Kerman w południowo-wschodnim Iranie. Uważa się, że właśnie tam tkane są najlepsze dywany Kerman. Obecnie używa się zniekształconej nazwy Lawar (Laver, Lavar) jako nazwy handlowej i znaku jakości, czasem również w odniesieniu do dywanów Kerman o stosunkowo niskim poziomie wykonania. → Przeczytaj więcej o dywanach Kerman tutaj!

Khal Mohammadi (dywany), dywany wytwarzane w warsztatach w Afganistanie według wskazówek Khala Mohammadiego. Dywany te są bardzo trwałe i uważane za najlepsze dywany z Afganistanu, o najwyższej jakości kolorów, dzięki perfekcyjnemu stosowaniu naturalnych barwników. Wykonywane również przez uchodźców afgańskich w Pakistanie. → Przeczytaj więcej o dywanach afgańskich tutaj! Keszti,Kheshti, inna nazwamotywu ogrodowego.→ Przeczytaj więcej o wzorach dywanów tutaj!Kheft, rodzaj znaku jakości dywanów Isfahan, powstały przez użycie różnych kolorów nici osnowy. → Przeczytaj więcej na temat znaku Kheft oraz dywanów Isfahan tutaj!Kiaba, określenie rozmiaru dywanów orientalnych, około 170 × 270 cm lub dłuższe. Kila (dywany), dywany Khila, ręcznie tkane dywany z okolic Baku w Azerbejdżanie.

Kilim, Kelim, od perskiego słowa gilim "grubo tkany koc". Najpopularniejszy rodzaj orientalnego wyrobu tkackiego (tkanego na płasko). Kilim jest również określeniem techniki tkackiej, w której wzór jest tworzony przez nici wątku, które są tkane znacznie luźniej niż osnowa i pokrywają ją całkowicie, gdy zostaną mocno zbite. Stosowanie tej techniki, która występuje w szeregu różnych odmian, powoduje, że nić wątku nie biegnie przez całą szerokość kilimu, ale "skręca" przy zmianie koloru wzoru. Zmiana koloru powoduje wytworzenie charakterystycznego prześwitu (szczeliny). W konsekwencji powstają charakterystyczne, ukośne, schodkowe wzory. Większość kilimów jest dwustronna i ma zakryte końce nici. Kilimy anatolijskie mają końce nici wypuszczone z jednej strony i są tkane na małych krosnach, zazwyczaj w dwóch długościach, z pasującymi do siebie wzorami, co pozwala łączyć kilimy ze sobą. Wzory są tradycyjne, bez wpływów europejskich trendów. Produkcja kilimów na dużą skalę ma miejsce w górach Taurus w Turcji, na Kaukazie oraz w północno-zachodnim i południowym Iranie. → Przeczytaj więcej o kilimach tutaj!

Kirman (dywany), inna nazwa dywanów Kerman. Kirman-Lawer (dywany), inna nazwa dywanów Kerman-Rawar. Kir-Szer (dywany), ręcznie tkane dywany z miasta Kir-Szer w Turcji. Kizyl-Ajak (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane na terenach leżących pomiędzy miastem Kerki, a rzeką Amu-daria w Turkmenistanie.

Koliai (dywany), dywany ręcznie tkane przez półkoczowniczych Kolyai (Kurdów) z okolic miasta Songor w zachodnim Iranie. → Przeczytaj więcej na temat dywanów Koliai tutaj! Koltuk (dywany), inna nawa dla dywanów Goltuk. Kolyai (dywany), inna nazwa dla dywanów Koliai. Kom (dywany), dywany Qom, Ghome, Gom, Ghom, ekskluzywne, ręcznie tkane dywany wytwarzane w mieście Kom w Iranie. → Przeczytaj więcej na temat dywanów Kom tutaj! → Przeczytaj więcej o dywanach ekskluzywnych tutaj! Komat (dywany), ręcznie tkane dywany pochodzące z Irak-Adżemi w Iranie.Konopie(Cannabis sativa), roślina pochodząca z centralnej Azji. Uprawiany najprawdopodobniej od ponad 4500 lat. Zioło uprawne, wykorzystywane obecnie jako włókna i olej oraz lekarstwo i narkotyk. Zaletą włókna konopi jest to, że jest silne, trwałe i odporne na działanie wody. Włókna konopi stosowane są obecnie w dywanach, a także w sznurach, linach i sieciach. Konya (dywany), dywany Konia, ręcznie tkane dywany z miasta Konya w Turcji. Starsze egzemplarze, pochodzące z XIX wielu i dawniejsze, miałby obramowania na dłuższych brzegach inne, niż te na brzegach krótszych. Dzisiejsze dywany, stosunkowo rzadkie, są całkowicie wytwarzane z wełny i mają rozmiary nie większe niż dozar, wzory z motywem Mihrab, w ciepłym, czerwonym kolorze.→ Przeczytaj więcej o dywanach tureckich tutaj!

Kopenhaski Dywan Koronacyjny, ręcznie tkany dywan o rozmiarze 528 × 310 cm. Utkany na podkładzie z tkaniny bawełnianej, ze wzorami z jedwabiu i jednobarwnym tłem ze złotych nici, prawdopodobnie wytworzony w mieście Isfahan w Iranie. Zgodnie z doniesieniami, został podarowany Duńskiemu Dworowi Królewskiemu w roku 1666 przez firmę Dutch East India Co. Od roku 1699 dywan był używany podczas koronacji królów duńskich. Znajduje się obecnie w Pałacu Rosenborg w Kopenhadze i jest wystawiany na widok publiczny przez jeden tydzień w październiku każdego roku. Kordżin, Khorjin, mała torba do siodła pochodząca z Persji i Turcji. Koy (dywany), ręcznie tkane dywany z Azerbejdżanu przypominające dywany Tebriz. Kozia wełna, uzyskiwana z sierści koziej. Wykorzystywana najczęściej w osnowie i wątku oraz czasem również do zaszywania krawędzi na brzegach dywanu.

Krosno, urządzenie służące do produkcji tkanin i dywanów, w tym również bardzo proste, w formie ramy, do której umocowane są nici osnowy. Najprostszym i najprawdopodobniej najstarszym krosnem jest poziomy warsztat tkacki służący do wytwarzania tkanin. → Przeczytaj więcej na temat krosien tkackich tutaj!

Kula (dywany), dywany Kulah, ręcznie tkane dywany pochodzące z miasta Kula w zachodniej Turcji. We współczesnych i starszych dywanach Kula występuje obramowanie, na które składa się kilka cienkich ramek z małymi motywami roślinnymi; występuje również motyw mihrab. Kum-Kapu (dywany), ręcznie tkane dywany pochodzące z dzielnicy Stambułu Kumkapi, Turcja. Dywany mają wysoką gęstość tkania i perskie wzory, często wykonywane z jedwabiu ze złotymi i srebrnymi nitkami. Były wytwarzane w okresie między 1890 a 1910 (daty przybliżone) przez armeńskich imigrantów w Kayseri w środkowej Turcji i są obecnie bardzo rzadkie. Określenie Kum-kapu jest używane jako standard jakości najlepszych anatolijskich dywanów jedwabnych. Kurdyjskie dywany, dywany wytwarzane przez kurdyjskich nomadów, półkoczowników i ludność osiadłą, głównie w zachodnim Iranie i w południowo-wschodniej Turcji. Ponadto, w miejscowości Quchan w północno-zachodnim Iranie znajduje się niewielka enklawa Kurdów tkających dywany. Kurdyjskie dywany wytwarzane przed II Wojną Światową często miały osnowę z wełny, podczas gdy współczesne dywany mają zazwyczaj osnowę bawełnianą. Między rządkami pęczków umieszcza się 2 do 4 nici wątku, a motywy tych dywanów są silnie stylizowane, często geometryczne z charakterystycznymi, kontrastowymi, intensywnymi kolorami. Do dywanów kurdyjskich zaliczamy niektóre dywany, Baktjari, Bidżar, Goltuk, Koliai i Senna. La, (słowo w języku Farsi oznaczające warstwę). Określenie stosowane w odniesieniu do dywanów Nain. Występują klasy 4La, 6La i 9La. Oznaczają one jakość dywanu i określają liczbę pojedynczych nitek używanych w każdej nici osnowy dywanu. Im niższa ta liczba, tym dywan jest bardziej ekskluzywny i ma większą gęstość tkania. Liczbę nitek można łatwo sprawdzić patrząc na frędzle. Jeśli składają się z 6 nitek, to jest to dywan 6La. Innymi słowy, im niższa liczba, tym wyższa jakość: 4La = jakość ekskluzywna - 6La = bardzo wysoka jakość - 9La = dobra jakość. Obecnie dywany 4La są bardzo rzadko spotykane. → Przeczytaj więcej na temat dywanów Nain tutaj! Lâdik (dywany), ręcznie tkane dywany z wioski Lâdik w Turcji. Są to wyjątkowo rzadkie dywany wytwarzane w okresie pomiędzy rokiem 1600 a 1880 (daty przybliżone), ze wzorami Mihrab i stylizowanymi tulipanami. Nowsze dywany występują w wielu różnych wzorach, a ich jakość jest zmienna. Lahaur (dywany), dywany Lahore, ręcznie tkane dywany z pakistańskiego miasta o tej samej nazwie.Latający dywan, dywan służący do przemieszczania się w powietrzu, często pojawiający się w legendach i bajkach dla dzieci.

Laver-Kerman (dywany), ręcznie tkane dywany z południowo-wschodniego Iranu. Zobacz również dywany Kerman-Rawar. Łazienkowy dywanik,dywan przeznaczony umieszczenia w łazience, na którym można na przykład stanąć po wyjściu z wanny lub spod prysznica. Może być nim ręcznie tkany orientalny dywan, ale należy pamiętać, by dobrze go wysuszyć po użyciu.Leiha (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane w mieście Leiha w Pakistanie, w pobliżu granicy z Indiami.Len, Linum, rodzina roślin (lnowate) występujących w klimacie umiarkowanym i subtropikalnym, zwłaszcza w rejonie Morza Śródziemnego. Czasem stosowany w orientalnych dywanach do wytwarzania nici osnowy i wątku, jeśli potrzebne jest zastosowanie cienkiej nici w dywanach o wysokiej gęstości tkania.Lesgi (dywany), inna nazwa dywanów Lezgi, Lesghi.Lezgi (dywany), dywany lesgijskie, Lesghi. Lesgi. Ręcznie tkane dywany tkane w północno-zachodnim Dagestanie w Kaukazie. Najpopularniejszym wzorem są dwunastoramienne gwiazdy, zwane gwiazdami Lezgi. Dywany wytwarzane po 1925 roku są podobne do dywanów dagestańskich.

Lilian (dywany), dywany Lilihan, ręcznie tkane dywany pochodzące z wioski Lillian w rejonie Arak w zachodnim Iranie. Dywany te występują często z czerwonym centralnym polem otoczonym wzorami kwiatowymi i medalionem ze stylizowanym krzyżem. Stosowana jest pojedyncza nić wątku z węzłem tureckim, od strony technicznej są to dywany Hamadan.

Lori (dywany), nazywane też dywanami Lorestan / Luristan, są tkane przez nomadzkie plemiona w zachodniej Persji. Dywany te znane są z dobrego stosunku jakości do ceny. Lotto (dywany), ręcznie tkane dywany anatolijskie z XVI wieku i późniejsze. Nazwane od nazwiska Lorenzo Lotto, który je opisał. Należą do grupy dywanów Usak i mają geometryczne wzory z żółtym i czerwonym spodem. Luristan (dywany), dywany Loristan, Lorista, ręcznie tkane dywany wytwarzane przez Lurów zamieszkujących obszary na południowy zachód od Isfahan w Iranie. Dywany mają osnowę z przędzy wełnianej i włosia koziego, czasem z bawełny. Wzory tych dywanów są geometryczne, głównie w odcieniach granatu i czerwieni, a długie brzegi (Shirazi) są często dwukolorowe.