Dywany - od A do C

Abadeh (dywan), ręcznie tkany perski dywan pochodzący z miejscowości Abade (Abadeh) leżącej pomiędzy Isfahan i Sziraz w Iranie.
→ Przeczytaj więcej o dywanach Abadeh tutaj!

Abrasz, abrash, tureckie słowo oznaczające "częściowo zabarwiony". Odnosi się do różnicy odcienia koloru występującej w dywanach nomadzkich, wynikającej z zastosowania kolejnej partii przędzy o nieco innym zabarwieniu.
→ Przeczytaj więcej na temat abrasz tutaj!

Achty (dywany), ręcznie tkane dywany z miasta Achty z Dagestanu w północnym Kaukazie. Afgan (dywany), ręcznie tkane dywany pochodzące z Afganistanu (Khal Mohammadi). Dywany te są najczęściej tkane przez Turkmenów mieszkających w północno-wschodniej części kraju. Dywany te mają osnowę z wełny lub wełny z dodatkiem bawełny, a kolorem dominującym jest czerwień. Są zazwyczaj tkane z szorstkiej wełny i zdobione ośmiokątnymi wzorami Gül. Starsze dywany Afgan są czasem sprzedawane jako dywany Ersari. → Przeczytaj więcej na temat dywanów Afgan tutaj! Afszar (dywany), zwane również dywanami Kerman-Afszar. Dywany te tkane są ręcznie przez półkoczowniczych Afszarów w regionie Kerman w południowo-wschodnim Iranie. → Przeczytaj więcej na temat dywanów Afszar tutaj! Agra (dywany), ręcznie tkane dywany z miasta Agra w Indiach. Dwa z największych dywanów świata pochodzą z tego regionu. Jeden z nich znajduje się w Zamku Windsor w Anglii i mierzy 10,25 x 21,50 metrów, a drugi położony jest w hotelu w Agrze i ma wymiary 12,25 x 39 metrów!

Agstafa (dywany), ręcznie tkane dywany z Kaukazu. Wykonywane z użyciem węzłów tureckich, mają wysoką gęstość tkania i zazwyczaj prostokątny kształt. Ak-Hissar (dywany), ręcznie tkane anatolijskie dywany z geometrycznymi wzorami. Wytwarzane na terenach leżących na północny-wschód od miasta Izmir w Anatolii (Turcja). Alizaryna, syntetyczny barwnik stosowany czasem do barwienia przędzy dywanu.
→ Przeczytaj więcej o barwieniu przędzy tutaj! Amoghli, Emoghli, imię irańskiego mistrza tkackiego. Tkał on dywany w mieście Meszhed w latach 1900-1920. Amoghli często sygnował swoje dywany, które były tkane z najwyższej klasy wełny i miały wysoką gęstość tkania oraz wyjątkowo piękne wzory, często z charakterystycznym, niebieskim pasem o szerokości 3-5 cm biegnącym wzdłuż dłuższych brzegów.

Amritsar (dywany), indyjskie dywany z Amritsar w Pendżabie. Współcześnie wytwarzane, solidne dywany użytkowe, których jednak nie możemy traktować jako dzieł sztuki. Anatolijskie (dywany), nazwa ręcznie tkanych dywanów z Turcji. Znanymi dywanami anatolijskimi są dywany Smyrna i Sparta.
→ Przeczytaj więcej o dywanach anatolijskich tutaj! Anilina, barwniki anilinowe, syntetyczne barwniki używane do barwienia przędzy używanej przy produkcji dywanów.
→ Przeczytaj więcej o barwnikach anilinowych tutaj! Arak (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane w mieście Arak (dawniej Sułtanabad), które leży w prowincji Hamadan w zachodnim Iranie. Do rodziny dywanów Arak zaliczamy następujące dywany: Ferahan, Mahal i Ziegler. Mimo że dywany te są wytwarzane w Hamadan, nie zaliczamy ich do grupy dywanów Hamadan.

Ardabil (dywan), najsłynniejszy perski dywan świata.
→ Przeczytaj więcej o dywanach Ardabil tutaj!

Ardakan (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane w północno-zachodniej części prowincji Jazd w Iranie. Dywany te są podobne do dywanów Kaszan, zarówno pod względem wzorów jak i kolorystyki. Ardalan (dywany), współczesne, ręcznie tkane dywany z prowincji Hamadan w Iranie. Ardebil (dywany), Ardabil, ręcznie tkane dywany z północnego Iranu, niedaleko Kaukazu i Morza Kaspijskiego.
→ Przeczytaj więcej o dywanach Ardebil tutaj! Armanibaff, dywan wytwarzany w Armenii. Tkany z wykorzystaniem węzłów tureckich (symetrycznych węzłów Giordi), w raczej ciemnych kolorach. Wzory dywanów zawierają wzory geometryczne lub motywy mir-e butha. Dywany te przypominają dywany Loristan i Baktjar. Armeńskie dywany, ręcznie tkane dywany wytwarzane w Armenii, np. dywany Karabach, Kazak i Erywań. Słynnym dywanem armeńskim jest Vishapagorg, dywan z motywem smoka, jak również słynne dywany Marby i Berlin. Arraiolos (dywany), wyszywane dywany wytwarzane w portugalskim mieście Arraiolos w prowincji Alentejo. Dawne dywany z XVII wieku były inspirowane dywanami perskimi.

Asadabad (dywany), ręcznie tkane dywany w regionie Hamadan w Iranie.

Asymetryczny węzeł, inna nazwa węzła perskiego (zwanego też węzłem Senneh).
→ Przeczytaj więcej o węzłach asymetrycznych tutaj!

Aszkali, nazwa wzoru dywanu spotykanego czasem w dywanach Kaszkaj, rzadko w dywanach współczesnych. Wzór składa się z dwu ośmiokątów, jeden wewnątrz drugiego. Wewnętrzny ośmiokąt jest dodatkowo ozdobiony haczykami. Aubusson (dywany), dywany tkane w miastach Aubusson i Felletin w środkowej Francji.
→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Aubusson tutaj! Axminster (dywany), dywany w stylu tureckim, tkane w Axminster, Anglia.
→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Axminster tutaj!

Azerbejdżańskie (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane zarówno w południowo-wschodnim Kaukazie, w samym Azerbejdżanie oraz częściowo w irańskiej prowincji Azerbejdżan (Irański). Dywany z Kaukazu nazywane są często Akstafa, Czila, Lenkoran, Mugan, Szyrwan lub Tałysz. Dywany z Azerbejdżanu irackiego noszą nazwy Heriz (Heris), Karadż, Sarab i Tebriz.Bahawalpur (dywany), ręcznie tkane dywany pochodzące z prowincji o tej samej nazwie w Pakistanie.Bakszajsz (dywany), wytwarzane na terenach ciągnących się od jeziora Urmia do Heriz w Iranie. Baktjar (dywany), zwane również Bachtjar lub Bakthiyar. Ręcznie tkane dywany wytwarzane przez nomadów Baktjar w południowo-zachodnim Iranie.→ Przeczytaj więcej o dywanach Baktjar tutaj! Baku (dywany), dywany tkane w słynnym kaukaskim mieście Baku. Krzywoliniowy wzór płomienia, zwany Mir-e butha, jest jednym z najpopularniejszych wzorów stosowanych w tych dywanach. W starych dywanach osnowa była wykonywana z wełny, wątek z bawełny, a gęstość tkania zazwyczaj wahała się w granicach 100.000-150.000 węzłów na metr kwadratowy.Bałkańskie dywany, ręcznie tkane dywany pochodzące z Rumunii, Grecji i dawnej Jugosławii. Wzory tych dywanów były zapożyczane z dywanów perskich, tureckich i kaukaskich. Stosowane były w nich syntetyczne barwniki, co powoduje, że barwy nie są tak wyraźne, jak w dywanach perskich. Bannu (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane w Bannu, na południowy zachód od Rawalpindi w Pakistanie. Baotou (dywany), małe, ręcznie tkane dywany (o powierzchni około 1 m. kw.), wytwarzane w Baotou w Chinach. Dywany charakteryzują motywy krajobrazowe i symboliczne, a kolorem dominującym są odcienie niebieskiego.

Bawełna, bawełnica, Gossypium, roślina z rodziny ślazowatych występująca na terenach tropikalnych i subtropikalnych. Wytwarza się z niej bawełnę, jeden z ważniejszych materiałów do produkcji dywanów.
→ Przeczytaj więcej na temat bawełny tutaj!

Beludż (dywany), dywany tkane przez nomadów Beludżów, zwane też Belucz.
→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Beludż tutaj!

Benares (dywany), ręcznie tkane indyjskie dywany pochodzące z miasta Benares w Indiach. Dywany te są tkane w klasycznym orientalnym stylu z indyjskiej lub nowozelandzkiej wełny, z wzorami inspirowanymi dywanami Bidżar, Kirman i Mir. Berber (dywany), rustykalne dywany wytwarzane z nieprzędzonej wełny owczej, wytwarzane przez Berberów z Maroka, Tunezji i Algierii. Dywany są prostokątne, z kilkoma ramkami i paskami wzdłuż brzegów, ciężkie i często jednobarwne w naturalnym kolorze wełny, czasem z prostymi wzorami geometrycznymi z barwionej wełny, z motywami kwiatów, zwierząt i gwiazd, z wyraźnie schodkowymi brzegami na medalionach. Dywany te są spokrewnione z dywanami anatolijskimi.
→ Przeczytaj więcej na temat dywanów północnoafrykańskich tutaj! Berdelyk, persko-tureckie oznaczenie dywanu przeznaczonego do powieszenia na ścianie. Dywany te są często wykonane z jedwabiu, a wzory są przeważnie asymetryczne z kierunkiem wskazującym sposób powieszenia dywanu.

Bergama (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane w okolicach miasta Bergama na zachodnim wybrzeżu Turcji. Dywany te są znane jako dywany anatolijskie, najczęściej o kształcie kwadratowym, wykonane całkowicie z wełny, z czerwonymi nićmi wątku, które tworzą charakterystyczny spód w czerwone prążki. Wzory tych dywanów są zawsze geometryczne, często z dużym, kanciastym medalionem otoczonym kwiatami. Występujące kolory to ciepły czerwony, brązowoczerwony, jak również niebieski, beżowy i żółty.
→ Przeczytaj więcej o dywanach tureckich tutaj! Berlin (dywan), ręcznie tkany anatolijski dywan z początków XV wieku. Dywan, o rozmiarach około 172 x 90 cm, został znaleziony w roku 1886 w doskonale zachowanym stanie we włoskim kościele i można go dziś oglądać w Muzeum Sztuki Islamskiej w Berlinie. Dywan jest wykonany całkowicie z wełny i ma wzór ze stylizowanym smokiem oraz ptakiem Feniksem. Beszir (dywany), zwane również Besjir, Beshir. Ręcznie tkane dywany wytwarzane przez turkmeńskich nomadów Beszir wokół woski Baszir w Turkmenistanie. Dywany te są wykonywane całkowicie z wełny, a przeważającymi kolorami są czerwony, niebieski i beżowy. Ich wzory zawierają motyw gül, jak również chińskie motywy chmur. Wątek i osnowa wykonane są z wełny, włosie jest średniej długości i jest tkane węzłem perskim, choć spotyka się też węzeł turecki.

Bhadohi (dywany), ręcznie tkane dywany z Bhadohi w Indiach z historią sięgającą epoki Mogołów. Bibibaff (dywany), nazwa najlepszych dywanów o wysokiej gęstości tkania produkowanych przez perskich nomadów Baktjar. Nazwa pochodzi od słowa baff oznaczającego węzeł oraz słowa bibi, które oznacza kobietę otaczaną najwyższym szacunkiem w danej rodzinie lub plemieniu. Bibikabad (dywany), raczej grube i szorstkie ręcznie tkane dywany z rejonu Hamadan w Iranie.Bidjar (dywany), inny sposób zapisu nazwy dywanów Bidżar.Bidżar (dywany), Bidjar, nazwa dywanów pochodzących z miasta Bidżar w Iranie.
→ Przeczytaj więcej na temat dywanów Bidżar tutaj! Bird-Usak (dywany), dywany produkowane w mieście Usak w zachodniej Turcji w XVI i XVII wieku. Dywan można rozpoznać po powtarzalnym wzorze prymitywnie stylizowanych ptaków.

Bochara (dywany), Bokhara, alternatywna pisownia nazwy dywanów Buchara. Borchalou (dywany), inna nazwa dywanów Burchalow. Borlou (dywany), ręcznie tkane anatolijskie dywany z miasta Borlou w Anatolii.Borudżerd (dywany), ręcznie tkane dywany z regionu Irak Adżemi w Iranie.

Bouclé (dywany), dywany brukselskie. Nazwa odnosi się do żakardowo tkanych dywanów z włosiem w formie nierozciętych pętelek. Dywan składa się z fragmentów tkanych różnymi systemami, odmiennymi dla każdego koloru wzoru, a tkane tło składa się z uzupełniających nici osnowy i wątku. Gdy pętle zostaną przecięte, dywan taki jest nazywany dywanem Wilton. Brusa (dywany), dywany, zazwyczaj niewielkich rozmiarów, tkane z jedwabiu, będące rodzinnymi dywanami modlitewnymi, zwane również Saff. Dywany te są wytwarzane w mieście Bursa położonym na południe od Morza Marmara. Brukselskie dywany, inna nazwa dywanów Bouclé.

Buchara (dywany), dywany wytwarzane przez plemiona turkmeńskie w Turkiestanie Zachodnim w centralnej Azji. Miasto Buchara było dawniej głównym miejscem handlu tymi dywanami. Dziś dywany te są nazywane nazwami tkających je plemion, a nazwa Buchara jest ich potocznym określeniem. Obecnie nazwę Buchara stosujemy do dywanów ze specjalnym wzorem bucharskim z powtarzalnym motywem Göl. Buchara-Suzani (dywany), wyszywane dywany pochodzące z centralnej Azji, zwłaszcza z miasta Buchara w Uzbekistanie. Dywany te, wytwarzane z ręcznie tkanej wełny i wyszywane jedwabiem, były wytwarzane głównie w XVIII i XIX wieku przez kobiety w domach. Dywany te były często częścią posagu młodych kobiet wnoszonego w zamian za cenę zapłaconą za pannę młodą. Bukhara (dywany), inna nazwa dywanów Buchara. Burchalow (dywany), dywany Borchalou, ręcznie tkane w regionie Burchalow na wschód od Hamadan w zachodnim Iranie. Dywany te, z osnową i wątkiem z bawełny, są zdobione medalionami i motywami kwiatowymi i prezentują wysoką jakość. Bursa (dywany), inna nazwa dywanów Brusa. Buteh, często spotykany motyw ręcznie tkanych dywanów, zob. również Mir-e butha. → Przeczytaj więcej o wzorach dywanów tutaj!

Chamse (dywany), ręcznie tkane dywany z okolic Chamse, na północ od miasta Hamadan w północno-zachodnim Iranie. Zob. też dywany Hamadan. Chelsea (dywan), ręcznie tkany perski dywan z połowy XVI wieku. Nazwa pochodzi od miejsca jego odkrycia w sklepie z antykami w londyńskiej dzielnicy Chelsea. Można go oglądać w Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie. Dywan, o wymiarach 549 x 300 cm ma włosie wykonane z wełny, a wątek i osnowę z jedwabiu. Gęstość tkania wynosi 750 tysięcy węzłów na metr kwadratowy. Uważa się, że został wytworzony w Tebriz (Iran). Chińskie dywany, ręcznie tkane dywany wytwarzane w Chinach.
→ Przeczytaj więcej o dywanach chińskich tutaj! Chodnik dywanowy, Bieżnik (w jęz. perskim: kenareh), określenie rozmiaru dywanu, którego długość jest przynajmniej trzy razy większa niż szerokość. Długość wynosi zazwyczaj od 2,5 m, a szerokość mieści się w przedziale od 0,5 m do 1,2 m.Chorasan (dywany), ręcznie tkane dywany z prowincji Chorasan w północno-wschodnim Iranie. Dywany te mają wysoką gęstość tkania, wytwarzane na osnowie jedwabnej, z typowymi perskimi wzorami: medalionami, arabeskami, palmetami, Mir-e butha i motywami Herati. Dywany te wyróżnia stosowanie karminowego koloru oraz włosie, które jest wysokiej jakości i jednocześnie jest miękkie i giętkie. Dywany Chorasan są wytwarzane w różnych rozmiarach i należą do grupy dywanów takich jak Meszhed, Doruksz, Birdżand, Moud, Nain i Kaszmar.
→ Przeczytaj więcej o dywanach perskich tutaj! Choremabad (dywany), ręcznie tkane dywany z regionu Loristan w Iranie. Chromowe barwniki, syntetyczne barwniki, używane czasami do zabarwienia przędzy dywanu.→ Przeczytaj więcej o barwnikach chromowych tutaj!Czaudor (dywany), ręcznie tkane dywany wytwarzane przez turkmeńskie plemię Czaudor żyjące na południe od Jeziora Aralskiego. Dywany te są wykonywane z wełny i barwione naturalnymi barwnikami, z przewagą rdzawego brązu. Najczęściej spotykany jest motyw w kształcie rombu, nazywany jest Ertmen-göl.

Czerwony dywan, długi dywan o czerwonym kolorze rozwijany przed wejściem do budynków lub innych miejsc podczas ceremonii i wizyt ważnych osób lub gwiazd.

Czi-czi (dywany), dywany Chi-chi, Cze-Cze, ręcznie tkane dywany wytwarzane przez Czeczenów w północno-wschodnim Kaukazie. Dywany są tkane wyłącznie z wełny i barwione naturalnymi barwnikami, często ze spodem w kolorze indygo. Na wzór składa się centralne pole z gwiazdami i motywami göl, otoczone obramowaniem z charakterystycznymi ukośnymi kreskami. Najbardziej typowym rozmiarem jest Zaronim lub rozmiar około 150 x 100 cm. Od roku 1925 dywany te wytwarzane są na bardzo nieznaczną skalę. Czuwal, Chuval, Tschoval, turkmeński worek o typowym rozmiarze 150 × 50 cm. Wierzchnia strona ma okrywę runową z turkmeńskimi wzorami, spód ma formę tkaniny ze splotem płóciennym. Worek używany jest do przechowywania różnego rodzaju przedmiotów.

Polub i udostępnij:

Ta strona została nagrodzona za wartościową treść: